Haal je op het werk alleen koffie voor jezelf of vraag je ook wat je collega's willen drinken? Spreek je je baas aan met de voornaam? Loop je netjes in een tweedelig pak of doe je het met jeans en een casual shirt? Die dingen worden allemaal bepaald door de bedrijfscultuur. Als je de bedrijfscultuur van het bedrijf waar je werkt goed kent, heb je geheid een streepje voor op de rest van je collega's.

Bedrijfscultuur is een geheel van normen en waarden maar ook rituelen die binnen een bedrijf de gewoontes bepalen en die in heel wat gevallen zelfs gestimuleerd worden binnen dat bedrijf. Je zal ook al snel ontdekken dat ieder bedrijf zijn helden heeft. Dat zijn doorgaans sleutelfiguren die de cultuur binnen een bedrijf scheppen of in stand houden. In elk bedrijf zijn er mensen naar wie opgekeken wordt, die een soort van standaard vormen voor anderen en zo de bedrijfscultuur mee gaan bestendigen.

Een vast gegeven

Denk niet dat je die bedrijfscultuur zomaar naar je hand kan zetten, daarvoor is ze te belangrijk. Een bedrijfscultuur is als een lastige opa, je wil hem vaak op andere gedachten brengen maar daar is het al lang te laat voor. Met andere woorden: de bedrijfscultuur is een min of meer vast gegeven. En dat gegeven kan voor jou misschien wel de belangrijkste factor zijn in je welbehagen op de werkvloer. Het maakt vaak het verschil tussen je echt goed voelen tussen je collega's of de daver op je lijf krijgen wanneer je nog maar denkt aan een nieuwe werkdag.

Signalen

Een bedrijfscultuur ontdek je doorgaans pas nadat je een tijdje in een bedrijf hebt meegedraaid. Toch kan je ook al tijdens sollicitatierondes de eerste signalen opvangen en daaruit je conclusies trekken. In de communicatie -personeelsadvertenties - van een bedrijf naar de buitenwereld kan je immers al snel één en ander ontdekken. Is de communicatie kleurrijk en levendig of eerder grijs en saai? Ook wanneer je op gesprek gaat, kan je al heel wat te weten komen over de bedrijfscultuur. Word je onmiddellijk met de voornaam aangesproken? Zijn de bedrijfsruimtes levendig en creatief ingericht of zie je alleen maar vermoeide werknemers onder kil tl-licht? Het zijn allemaal signalen die je in staat stellen om te oordelen of je het al dan niet leuk zal vinden om met het bedrijf in zee te gaan.

4 categorieën

Bedrijfscultuur of huisstijl, ze komen in heel wat variaties. Toch kunnen we ze ruwweg in vier verschillende categorieën opdelen.

1. Vooreerst is de machtscultuur. Bazen in dit soorten bedrijven zijn vaak enge grijze mannen of vrouwen, netjes in het pak, wiens status en wijsheid nooit in twijfel wordt getrokken. De machtscultuur staat dan ook voor een behoorlijk hiërarchisch georganiseerde bedrijfsstructuur. Het zijn vaak bedrijven waar het niet enkel uitmaakt of je een kanjer bent in je job maar ook wie je kent en hoe goed je vriendjes bent met bepaalde personen. Bedrijfspolitiek en bedrijfscultuur overlappen mekaar dan ook enigszins. Vaak gaat een machtscultuur ook gepaard met een kille, competitieve omgeving waar weinig ruimte is voor creativiteit of discussie. Je houdt ervan of je haat het.
2. De rolcultuur vinden we vaak terug in overheidsbedrijven. 'Daarvoor ben ik niet verantwoordelijk' is een slagzin die je er waarschijnlijk vaak zal horen. Welke rol jij speelt in je job en de daarbij horende verantwoordelijkheden zijn vaak in detail gespecificeerd met allerlei handboeken en procedures. Heb je graag dat het vooruit gaat in je job of dat je snel beslissingen kan nemen, dan zal je in dit soort bedrijven heel gauw gefrustreerd raken. Hou je echter van comfort of zekerheid dan zit je in dit soort bedrijven gebeiteld.
3. Bij de taakcultuur gelden doelstellingen als maatstaven. Gezag wordt in dit soort bedrijven bepaald door deskundigheid en kennis. Binnen de taakcultuur kan je doorgaans snel actie ondernemen en is er eveneens ruimte voor creativiteit en improvisatie. Regels en processen die de dynamiek van het werkproces afremmen, worden in dit soort bedrijven deskundig geweerd. Taken moeten doorgaans tot resultaten te leiden, niet minder of meer. Binnen dit soort bedrijven is er dan ook weinig plaats voor de sociaal-emotionele aspecten van de medewerkers. Alleen de feiten tellen. Dat je een belangrijke meeting voor je project hebt gemist omdat je bijvoorbeeld niet tijdig op je werk was door een staking bij de spoorwegen zijn argumenten die in dit soort bedrijven doorgaans niet in goede aarde vallen. Ben je iemand die graag autonoom werkt maar wel resultaten kan genereren wanneer dat van jou wordt verwacht, dan is dit soort bedrijven ideaal.
4. Tenslotte is er de persoonscultuur. Hier staat het individu, jij dus, centraal. Het bedrijf is er voor de mensen en niet omgekeerd. Er gaat veel aandacht naar het ontwikkelen van je talenten en het realiseren van je ideeën. Binnen de persoonscultuur is het vooral de bedoeling dat je jezelf ontplooit en dat je verder evolueert. Het begrip 'leiding geven' moet onderdoen voor de praktijk van het 'coachen' oftewel het proactief begeleiden van de medewerkers. Meestal komt deze cultuur voor in jonge of idealistische organisaties.

Dimanche 18 Janvier 2015 om 16:0

Pacal Dewulf